براساس آمار «فقر» مهم‌ترین عامل و تعارضات خانوادگی دومین عامل موثر در بروز پدیده زنان خیابانی است | واگذاری امور«زنان ویژه» به کلینیک‌های مددکاری اجتماعی

آن‌طور که معاون امور اجتماعی سازمان بهزیستی کشور می‌گوید، این سازمان حمایت‌های ویژه‌ای را از «زنان ویژه» آغاز کرده است که شاید مهم‌ترین آنها تقبل ودیعه مسکن این زنان آسیب دیده است که اغلب پس از ترخیص از مراکز بهزیستی جا و مکانی برای اسکان ندارند و به همین دلیل ممکن است بار دیگر گرفتار آسیب‌های اجتماعی شوند.

به گزارش مجله اینترنتی مددکاری اجتماعی ایران، روزنامه آرمان در ادامه می نویسد: حبیب ا… مسعودی فرید البته اظهاراتی هم درباره سن این زنان داشته و عنوان کرده است که میانگین سنی آنها کمتر از ۳۰ سال است. با وجود این، او آماری از تعداد «زنان ویژه» نداده است.

براساس آمار «فقر» مهم‌ترین عامل و تعارضات خانوادگی دومین عامل موثر در بروز پدیده زنان خیابانی است، اما آنچه در این میان اهمیت دارد این است که این زنان حاضر در مراکز سازمان بهزیستی، معرف تمام زنان خیابانی نیستند؛ چرا که اغلب از طریق مراجع قضائی و انتظامی و به اجبار به سازمان بهزیستی معرفی می‌شوند. زنان خیابانی که از طریق مراجع قضائی و انتظامی به مراکز سازمان بهزیستی معرفی می‌شوند، «اعتیاد» در خانواده، «طلاق» و نابسامانی خانواده و «زندگی در محله‌های آسیب‌خیز» را از جمله عوامل موثر در بروز روسپی‌گری می‌دانند. با اینکه در کشور آمار دقیقی درباره تعداد زنان ویژه از سوی هیچ سازمانی منتشر نمی‌شود، اما کاهش سن این زنان کاملا در جامعه ملموس است. براساس پرونده‌های موجود در جمعیت آفتاب می‌توان گفت که تاکنون ۶۰۰ پرونده در این مرکز وجود داریم که نیمی از آنها شامل تن‌فروشی می‌شود. با بررسی وضعیت پرونده‌های زنان ویژه در این نهاد به عنوان نمونه آماری می‌توان گفت که از میان تن‌فروش‌ها شاید فقط چهار نفر سادیسم جنسی داشته باشند، ۳۰ درصد از آنها زنانی هستند که همسرشان زندانی است، ۱۵ درصد از زنان تن‌فروش هم زندان رفته‌اند. جالب است بدانید که بر اساس پرونده‌های این نهاد بیشتر تن‌فروشان افراد زیر ۳۰ سال و باسواد هستند، ۳۰ درصد زنان سطح سوادشان دیپلم و بالاتر، ۵۰ درصد سیکل و زیر دیپلم و درصد کمی از آنها نیز بی‌سواد هستند. در ضمن حدود دو درصد از تن‌فروشان دختر و ۳۵ درصد آنها متاهل هستند. بسیاری از زنان تن‌فروش از ارتباط‌های خود باردار می‌شوند که فرزندان خود را یا می‌فروشند یا به سازمان‌های حمایتی می‌سپارند و یا سقط می‌کنند.

واگذاری امور«زنان ویژه» به کلینیک‌های مددکاری

روز گذشته معاون امور اجتماعی سازمان بهزیستی کشور گفت: بهزیستی درصدد است تا پیگیری وضعیت زنان آسیب‌دیده را پس از ترخیص به کلینیک‌های مددکاری واگذار کند تا با حمایت کلینیک‌ها مانع ورود مجدد زنان به دامن آسیب شود. حبیب‌ا… مسعودی فرید اظهار کرد: بسیاری از زنان ویژه پس از ترخیص جا و مکانی ندارند و در بسیاری از مواقع به همین دلیل در مراکز بهزیستی باقی می‌مانند. به این ترتیب با اختصاص ودیعه مسکن به آنها با نظارت بهزیستی دارای مسکن شده و فرایند پیگیری پس از ترخیص برای آنها ادامه می‌یابد. در حال حاضر نیز در نظر داریم با واگذاری پیگیری‌های پس از ترخیص زنان ویژه به کلینیک‌های مددکاری، این فرایند را در کشور بهبود بخشیم. او درباره میانگین سنی این زنان نیز اظهارکرد: میانگین سنی زنان ویژه حاضر در مراکز بهزیستی کمتر از ۳۰ سال است. معاون امور اجتماعی سازمان بهزیستی کشور همچنین درباره خدمات بهزیستی به زنان آسیب‌دیده نیز اظهار کرد: در حال حاضر ۲۴ مرکز در کشور به زنان آسیب دیده ارائه خدمت می‌کنند و به دنبال آن هستیم تا خدمات کامل جسمی، روانی، اجتماعی و اقتصادی را به آنها ارائه دهیم. فرید ادامه داد: بهزیستی درباره زنان ویژه و آسیب دیده اولویت خدمات خود را بر ابعاد جسمی، روانی و توانمندی درونی آنها متمرکز کرده و پس از آن به توانمندی اقتصادی این گروه از زنان می‌پردازند. این در حالی است که درباره زنان سرپرست خانوار اولویت بهزیستی بر توانمندی اقتصادی آنهاست.

او تصریح کرد: زنان آسیب‌دیده معمولا شش ماه تا یکسال می‌توانند در مراکز بهزیستی حضور داشته باشند و همچنین در برخی از مراکز در جهت حرفه آموزی آنها نیز تلاش می‌شود. معاون امور اجتماعی سازمان بهزیستی کشور در ادامه ضمن تاکید بر آنکه تمامی این افراد با حکم قضائی اجازه حضور در مراکز بهزیستی را دارند گفت: زنان حاضر در مراکز بهزیستی عمدتا در گروه قربانیان و معمولا از خانواده‌‌های فقیر و ضعیف هستند، زیرا سردسته‌های آنها مجرم شناخته شده و با آنها برخورد قضائی می‌شود. به گزارش ایسنا، فرید گفت: تمامی این زنان پیش از حضور در مراکز بهزیستی غربالگری شده، وضعیت سلامت جسمی و روانی آنها از لحاظ ابتلا به HIV مثبت، اعتیاد، بیماری روانی و غیره بررسی و در صورت نیاز به مداخله پزشکی پس از طی مراحل درمان به مراکز وارد خواهند شد.

آمارهای موجود درباره آسیب‌های اجتماعی چندان دقیق نیست

یک عضو کمیسیون اجتماعی مجلس درباره وضعیت زنان ویژه در کشور می‌گوید:‌ اغلب زنان ویژه مجرد و فاقد شغل و مهارت خاصی هستند. در گام نخست باید این افراد تحت پوشش کمیته امداد و سازمان بهزیستی قرار گیرند. این افراد بعد از اینکه تحت پوشش سازمان‌های حمایتگر قرار بگیرند می‌توانند از خدمات گوناگونی از جمله بیمه درمانی، اشتغال، وام‌های کارآفرینی و… بهره مند شوند. عبدالرضا عزیزی در جواب سوالی درباره کاهش سن زنان ویژه در جامعه می‌افزاید:‌ بروز این پدیده در جامعه می‌تواند به دلایل متعددی همچون فقر فرهنگی، بیکاری، اعتیاد، انتظارات فزاینده برخی افراد در جامعه امروز و… باشد. در ضمن برخی افراد نیز به دلیل دستیابی به پول‌های کلان به این معضل اجتماعی رو می‌آورند. هر یک از این عوامل می‌تواند در بروز و افزایش آسیب اجتماعی تحت عنوان زنان ویژه تاثیرگذار باشد. او درباره زنانه شدن آسیب‌ها در شرایط کنونی جامعه می‌گوید: درصد قابل توجهی از آسیب‌ها و بزه‌های اجتماعی در جامعه ما مربوط به آقایان می‌شود و می‌توان عنوان کرد به هیچ وجه مقوله ای تحت عنوان زنانه شدن آسیب وجود ندارد. برای مثال اگر ۱۰ درصد از جامعه معتادان کشور را زنان تشکیل دهند به هیچ عنوان نباید آن را به عنوان زنانه شدن آسیب‌ها قلمداد کرد. این نماینده مجلس درباره افزایش گرایش زنان به آسیب‌ها نسبت به گذشته می‌افزاید:‌ میزان آسیب‌های تهدید کننده زنان در مقایسه با گذشته افزایش یافته است و این امر را به هیچ عنوان نمی‌توان زنانه شدن آسیب‌ها توصیف کرد. اگر نرخ آسیب‌های زنان در دیگر کشورها مورد بررسی قرار گیرد مشخص می‌شود میزان آسیب‌های زنانه در کشور ما چندان حاد نیست. او تاکید می‌کند: بنده متخصص آسیب‌های اجتماعی هستم و به هیچ عنوان نمی‌توان این گونه آمار را نسبت به آسیب‌های اجتماعی تایید کرد. هنوز در کشور ما مقوله آسیب‌های اجتماعی به شکل دقیق مورد ارزیابی قرار نگرفته است.

عزیزی ادامه می‌دهد: در جامعه ما به هیچ عنوان آمار درستی درباره وضعیت آسیب‌های اجتماعی وجود ندارد و آمارهای موجود نیز فقط بر اثر مراجعه افراد آسیب‌دیده به نهاد‌های ذیربط به دست آمده است، پس با این تفاسیر به هیچ عنوان نمی‌توان درباره وضعیت و میزان آسیب‌های موجود در کشور اظهار نظر قطعی کرد. برای مثال درباره اعتیاد هنوزهیچ آمار دقیقی وجود ندارد، دیگر چه برسد به اینکه انتظار داشته باشیم درباره وضعیت زنان ویژه در کشور آمار مناسبی ارائه شود.